Explosieveiligheidsdocument

Doelstelling

In een explosieveiligheidsdocument (EVD) worden de gevaren en risico’s met betrekking tot het ontstaan van explosies binnen bedrijven vastgelegd. Het arbeidsomstandighedenbesluit, artikel 3.5c geeft hierover onder andere het volgende aan:

De gevaren in verband met explosieve atmosferen en de bijzondere risico’s die daaruit kunnen voortvloeien, worden in het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie, bedoeld in artikel 5 van de wet, voor de aanvang van de arbeid en bij iedere belangrijke wijziging, uitbreiding of verbouwing van de arbeidsplaats, de arbeidsmiddelen of het arbeidsproces, in hun geheel beoordeeld en schriftelijk vastgelegd in een explosieveiligheidsdocument.

Wat moet er worden vastgelegd in het EVD?

Artikel 3.5c lid 2 van het Arbeidsomstandighedenbesluit geeft aan dat in het explosieveiligheidsdocument tenminste het volgende moet worden vastgelegd:

In het explosieveiligheidsdocument zijn ten minste vermeld:

een identificatie en beoordeling van de explosierisico’s;
de wijze waarop de arbeidsplaatsen en de arbeidsmiddelen, met inbegrip van de alarminstallaties, met de vereiste aandacht voor de veiligheid zijn ontworpen, worden gebruikt of bediend en onderhouden;
welke gebieden zijn ingedeeld in zones als bedoeld in artikel 3.5d, vijfde lid;
indien op arbeidsplaatsen als bedoeld in artikel 3.5b, eerste lid, meerdere werkgevers arbeid doen verrichten, de wijze waarop voldaan is aan artikel 19, tweede lid, van de wet en het doel, de maatregelen en de wijze van uitvoering van de coördinatie, bedoeld in artikel 3.5b, tweede lid.

Samengevat betekent dit, dat in het explosieveiligheidsdocument moet zijn uiteengezet, wat de explosierisico’s binnen het bedrijf zijn, waar deze mogelijk aanwezig zijn en welke spcifieke maatregelen zijn of nog moeten worden genomen, om explosies op afdoende wijze te kunnen beheersen.

Wanneer is het opstellen van een explosieveiligheidsdocument verplicht?

Het opstellen van een explosieveiligheidsdocument is een verplichting, die voortkomt uit de Arbeidsomstandighedenwet. Deze wet heeft tot doel voor veilige werkomstandigheden voor medewerkers te zorgen en geeft daarvoor met name de verplichtingen voor werkgevers aan. Het opstellen van een explosieveiligheidsdocument moet eigenlijk altijd worden gedaan zodra zich één van de onderstaande situaties voordoet. Veelal zal de algemene Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) ook wat zeggen over het al dan niet opstellen van een EVD. Een duidelijke ondergrens m.b.t. de hoeveelheid brandbare stoffen aanwezig, is niet altijd te benoemen, echter in Nederland worden in enkele richtlijnen wel minimale hoeveelheden benoemd. Heel “hard” zijn deze ondergrenzen niet, omdat de werkgever ten alle tijden verantwoordelijk blijft voor veilige werkomstandigheden.

Belangrijke indicatoren voor het hebben van een EVD

De volgende uitgangspunten zijn richtinggevend ten aanzien van de noodzaak tot het opstellen van een EVD.

Zodra er binnen het bedrijf brandbare vloeistoffen worden verwerkt, gebruikt of aanwezig zijn;
Zodra er binnen het bedrijf brandbare gassen worden verwerkt, gebruikt of aanwezig zijn;
Zodra er binnen het bedrijf brandbare en relatief grote hoeveelheden stofvormige producten kunnen voorkomen.

Stappenplan opstellen explosieveiligheidsdocument

Het stappenplan voor het opstellen van het explosieveiligheidsdocument ziet er zo uit:

a. Inventarisatie werkplekken, arbeidsmiddelen en installaties:

het in kaart brengen van de diverse processen en het inventariseren van de relevante werkplekken en/of interne transportroutes;

b. Vaststellen van de Atex gevarenzones

op basis van de verkregen gegevens zal de ATEX zone-indeling worden vastgesteld aan de hand van relevante normen en richtlijnen. De methodiek die hiervoor gebruikt wordt is afhankelijk van de situatie/installatie.

Voorbeelden van normen die toegepast kunnen worden zijn de Europese norm EN-IEC 60079-10 serie, de EI15, API500, NFPA 497, BGR 104 of specifieke normen voor bijv. spuitcabines, acculaadruimtes, of houtstofafzuigingen.

de zone-indeling wordt ingetekend (Autocad) op een plattegrond van de locatie en de aanwezige installaties.

c. Maatregelen vaststellen om zonering te beperken

bezien zal worden of het praktisch mogelijk is de zonering te beperken (bij een beperking van de zonering gelden er minder strenge regels t.a.v. de te gebruiken machines, apparatuur en elektrische installaties!).

d. Risicoanalyse uitvoeren (ontstekingsanalyse)

het in kaart brengen en beoordelen van de technische gegevens van de installaties /arbeidsmiddelen;de mogelijke ontstekingsbronnen in de gezoneerde gebieden zullen geïnventariseerd worden. Hiervoor wordt de NEN-EN 1227-1 als uitgangspunt gebruikt.
een risico-analyse zal worden uitgevoerd waarbij de kans op ontsteking van een explosieve atmosfeer en het mogelijke effect ervan zal worden ingeschat.

Hierdoor wordt een onderscheid gemaakt in hoge risico’s en lage risico’s.

e. Beheersmaatregelen vaststellen

op basis van de uitkomsten van de opgemaakte risicoanalyse (stap a t/m d) zullen de huidige beheersmaatregelen (technisch / organisatorisch) getoetst worden en zullen afhankelijk daarvan evt. aanvullende maatregelen vastgesteld worden.

f. Rapportage

De resultaten van de beoordeling en de uitwerking van de hierboven beschreven stappen zullen worden vastgelegd in een explosieveiligheidsdocument.

Wat kost het opstellen van een explosieveiligheidsdocument?

Kosten

De kosten van het opstellen van een explosieveiligheidsdocument zijn geheel afhankeljk van de hoeveelheid uit te voeren werkzaamheden. Het valt te begrijpen dat een EVD voor een houtwerkplaats of spuiterij minder werk met zich meebrengt, dan het opstellen van een EVD voor een chemische fabriek.

Vraag vrijblijvend een kosteninschatting of offerte aan.

Vraag offerte aan

Anderzijds moeten werkgevers zich niet (geheel) blind staren op de kosten voor het opstellen van een EVD. Een goedkoop EVD wordt veelal in minder tijd opgesteld dan een wat duurder EVD. Het gaat, zoals bijna altijd, om de kwaliteit van het EVD: een snelle en goedkope beoordeling leidt veelal tot vrij ruime gevarenzones. De oorzaak hiervan is dat een dergelijke beoordeling (met name de vaststelling van de zones) veel meer op aannames zal gebeuren en er dus “veilige marges” worden aangehouden. Dit kan tot gevolg hebben dat er, na het opstellen van het EVD, onwerkbare situaties ontstaan of er veel kosten gemaakt moeten worden, om aan alle vereisten te voldoen (denk aan vervanging elektrische installaties, opstellen van werkprocedures en het instrueren van medewerkers). Door wat meer tijd te kunnen besteden aan een goede beoordeling van de potentiële risico’s, kunnen in het na-traject, onrealistische maatregelen en te hoge kosten, voorkomen worden.

Het opstellen van een EVD kan echt een specifiek geval zijn van goedkoop = duurkoop.

Onze aanpak

Wij hebben de afgelopen 15 jaar voor vele bedrijven in diverse branches het explosieveiligheidsdocument (EVD) opgesteld. Voorbeelden hiervan zijn waterschappen (biogas), verfspuiterijen, farmacie, houtbewerking, chemie, automotive, bulkopslag en -transport, diervoederindustrie, etc.

Onze werkwijze kenmerkt zich door een praktische aanpak met heldere en duidelijke beoordelingen. Wij zijn hierbij vooral zeer kritisch ten aanzien van het vaststellen van de gevarenzones. Dit is namelijk de eerste belangrijke stap waarbij het potentiële explosiegevaar wordt vastgesteld. Indien er geen Atex zones hoeven te worden vastgesteld (of met relatief simpele maatregelen voorkomen kunnen worden!), dan hoeven er verder ook geen maatregelen (en dus geen kosten) te worden getroffen.

Werkwijze

Bij het opstellen van het explosieveiligheidsdocument beoordelen we de werkprocessen ter plaatse:

op het mogelijk vrijkomen van relatief grote hoeveelheden brandbare stoffen.
Op basis hiervan, en op basis van de aanwezige ventilatievoorzieningen, stellen we de gevarenzones vast.
Eén en ander uiteraard goed gedocumenteerd, zodat alles herleidbaar is.
De gevarenzones tekenen wij eveneens in op een plattegrond van de betreffende werklokaties.
Vervolgens zullen we in deze gevarenzones de mogelijke ontstekingsbronnen in kaart brengen.
Op basis hiervan stellen we vast, welke maatregelen er minimaal genomen moeten worden om de explosierisico’s te beheersen.
Alles wordt uitgewerkt in het explosieveiligheidsdocument. Het resultaat van ons werk kenmerkt zich door een praktisch document, zonder al te veel “ballast”, maar met praktische adviezen, daar waar nodig.
Een voorbeeld van ons explosieveiligheidsdocument, wordt hieronder getoond.

BRZO Bedrijven

Wij hebben de afgelopen jaren vele BRZO bedrijven geholpen bij het aspect explosieveiligheid. Dit hebben wij gedaan door het EVD van deze bedrijven op te stellen, maar ook om als gesprekspartner te fungeren tijdens of na inspecties met bevoegd gezag. Zie ook onze blog hierover.

Voorbeeld van een Explosieveiligheidsdocument

Een voorbeeld van een opzet van een explosieveiligheidsdocument vindt u hieronder:

171121_EVD-Format

Kwaliteitsborging

Het EVD wordt bij ons altijd door een IECEx 05 gecertificeerde Hoger Veiligheidskundige opgesteld en/of gecontroleerd (en getekend). Hierdoor is een aanvullende toetsing door een kerndeskundige (op basis van Arbowet verplicht) niet nodig.

Meer informatie of een offerte?

Neem voor meer infomatie of een nadere toelichting vrijblijvend contact met ons. Wij kunnen vaak op basis van een telefonisch gesprek al een inschatting geven van de benodigde werkzaamheden en kosten.

Contact opnemen

Gerelateerde onderwerpen

Waterstofveiligheid

De opkomst van waterstof systemen in het kader van de energietransitie is niet te stuiten.

Lees meer

Certificering | ATEX 114

Wij ondersteunen onze klanten bij de ATEX certificering van apparatuur of installaties volgens de ATEX 114 richtlijn.

Lees meer

Dispersie berekeningen

Dispersieberekeningen voor spuipunten, PRV's etc. voeren we uit met behulp van geavanceerdere software-pakketten.

Lees meer

ATEX inspectie 60079-17

Machines en installaties die in explosiegevaarlijke zones gebruikt worden, kunnen wij inspecteren.

Lees meer

Hazcalc software

Wij maken voor het beoordelen van Atex gevarenzones van gassen en vloeistoffen gebruik van onze Hazcalc software.

Lees meer